Przedmiotem pracy dyplomowej Kláry Balázs była wizualizacja danych z badań socjologicznych w znanej z problemów społecznych dzielnicy Budapesztu. Badania przeprowadzono w ramach dużego projektu finansowanego przez Unię Europejską. Projekt rewitalizacji ośmiu domów w dzielnicy Ferencváros (zwanych JAT od nazwiska węgierskiego poety Józsefa Attila) rozpoczął się od zebrania informacji o powiązaniach społecznych, warunkach życia i społeczno-kulturowym dziedzictwie mieszkańców. Celem autorki było stworzenie katalogu z zebranymi informacjami oraz prezentacji internetowej traktującej o szeroko rozumianej odnowie tej części miasta. Świadoma istotnej roli klarownej komunikacji w całym procesie rewitalizacji, z powodzeniem zadbała o czytelne przełożenie zebranych danych na język wizualny. Nim doceniliśmy odpowiedzialne podejście projektantki, zwróciły naszą uwagę walory estetyczne rozwiązania.

Po studiach na Uniwersytecie Zachodniowęgierskim w Sopronie, Alíz Borsa kształciła się dalej w Holandii. Jej pracą dyplomową jest rodzina pism Leda przeznaczonych do składu ciągłego. Nazwa kroju pochodzi od odkrytej w zeszłym roku galaktyki LEDA 074886, o bardzo nietypowym, prostokątnym kształcie. Pismo, podobnie jak jego imienniczka, ma nietypowe cechy – łączy w sobie inspiracje kaligraficzne z konstrukcją geometryczną. Autorka zaprojektowała odmiany Broken (opartą na kaligrafii, czerpiącą z tradycji pisma gotyckiego), grubą oraz grubą pochyłą. Zaletą zestawu są precyzyjnie wykreślone znaki diakrytyczne potrzebne do zapisu języków Europy Środkowej. Mimo różnic rodzina pism robi wrażenie harmonijnego zbioru. Inspirowane swoją historyczną rolą inicjały, umiejętnie wykreślone szeryfy oraz prawidłowo ustawiony kerning dobrze świadczą o zdolnościach i kwalifikacjach dyplomantki.

Podlaska Oktawa Kultur to organizowany od kilku lat w Białymstoku festiwal poświęcony żyjącym obok siebie we wschodniej Polsce nieco odmiennym kulturowo społecznościom: polskiej, białoruskiej, ukraińskiej, rosyjskiej, litewskiej, tatarskiej, żydowskiej i romskiej. Koncerty, wystawy i przedstawienia teatralne składające się na jego program odbywają się nie tylko w stolicy regionu, ale także w wielu okolicznych miasteczkach. Autor wyeksponował te miejsca w zaprojektowanej na nowo identyfikacji wizualnej. Tym samym, obok normalnych elementów tego rodzaju projektu, powstał miniprzewodnik po najciekawszych miejscach i atrakcjach regionu, ukazanych m.in. na uproszczonych wektorowych ilustracjach. Także sam znak festiwalu, nienachalnie nawiązujący do matrioszki, rozszerzony został o system ikonek reprezentujących wszystkie osiem narodowości. Najciekawszą i – co dziwne – najskromniej przedstawioną w zgłoszeniu częścią pracy są plakaty imprez składających się na przykładową edycję festiwalu. Autor bardzo odważnie połączył charakterystyczne dla Białostocczyzny wyobrażenia ze współczesną wektorową ilustracją przypominającą instrukcję obsługi lub schemat modelu do sklejania. Każdy plakat składa się z ośmiu części, co rodzi refleksję o ośmiu kulturach, stanowiących o tożsamości regionu.

W 2016 roku wchodzi w życie nowe prawo unijne dotyczące obowiązku umieszczania na opakowaniach artykułów spożywczych informacji o ich składzie; kwestia wizualizacji tych danych pozostaje jednak otwarta. Autorka zaproponowała nowy ujednolicony system takich informacji oparty na rozchodzącym się promieniście diagramie słupkowym. Przedstawia on zawartość poszczególnych składników produktu – np. tłuszczu, skrobi, cukru itp. – w relacji do dobowych norm spożycia każdego z nich. Czarne słupki obrazują wagę uwzględnionych składników w 100-gramowej porcji danego artykułu. Wskazane dzienne spożycie oznaczono liniami przerywanymi. Niezmienny, promienisty układ słupków został wybrany nieprzypadkowo, jako najbardziej ekonomiczny sposób wykorzystanie zazwyczaj bardzo ograniczonej powierzchni opakowania przeznaczonej na podobne wskaźniki czy wyliczenia. Autorka zaproponowała dodatkowo aplikację na urządzenia mobilne, dzięki której osoby zainteresowane będą mogły precyzyjnie dobierać produkty i kontrolować wartość odżywczą przygotowywanych posiłków.

Richard Jaroš zajął się tematem wizualizacji danych, jej historią oraz użyciem w mediach. Prześledził jej rozwój z uwzględnieniem kwestii poprawności i etyki. Badał nadużycia i manipulacje polegające na sugerowaniu odbiorcy niewłaściwej interpretacji danych oraz ich konsekwencje.
Autor postanowił zmierzyć się również ze współczesnymi problemami społecznymi dotyczącymi internetu, wolności wypowiedzi i dostępu do informacji. Zainteresował go kryzys dziennikarstwa, monopolizacja mediów i jej wpływ na opinię publiczną, jak również coraz częściej wysuwane postulaty cenzurowania informacji w sieci pod pretekstem ochrony praw autorskich, walki z pornografią dziecięcą, terroryzmem itp.
Jaroš zgromadził wiele danych, które zostały ostatecznie zwizualizowane i przedstawione w postaci wydruków na papierze z roli oraz gazetki, która stała się niezależnym, alternatywnym źródłem informacji. Aby ułatwić i przyspieszyć powielanie materiałów, co było dla projektanta priorytetem, zrezygnował z użycia kolorów. Zastąpił je monochromatycznymi deseniami (szrafurami), które zachowują czytelność mimo wielokrotnego kopiowania. Jury doceniło zarówno temat, jak i realizację pracy. Wizualizacja danych jest w krajach Europy Środkowej specjalizacją dość słabo rozwiniętą, tym istotniejszy jest więc wkład Richarda Jaroša w tę dziedzinę projektowania.

Tematem pracy dyplomowej Juraja Kočára był projekt własnej identyfikacji wizualnej – autoidentyfikacji graficznej, traktowanej przez autora jako inwestycja w przyszłość. Pracował z niezwykłą systematycznością, według ściśle określonego planu. Trzy razy dziennie, o stałych porach i przez ściśle określony czas, zbierał wszelkie materiały wizualne nawiązujące do inicjałów JPK – Juraj Peter Kočár. Zgromadził w ten sposób wiele znaków graficznych, fotografii i ilustracji, uzupełniając o nie zbiór własnych szkiców i projektów. W drugim etapie pracy poszukiwał właściwej metody organizacji i prezentacji całego zebranego materiału, który ostatecznie zawarł w dwóch przygotowanych książkach. Pierwsza jest dokładną dokumentacją procesu projektowego, który można dokładnie prześledzić dzięki układowi chronologicznemu ograniczonemu datami: 7 marca – 23 kwietnia. Druga to typowy słownik obrazkowy, wzorowany na opublikowanym słowniku języka słowackiego. Każda strona zawiera trzy wizualizacje inicjałów J, P i K. Książki stanowią rodzaj „skrzynki narzędziowej” potrzebnej do stworzenia własnej identyfikacji. Nawet gdyby autor zechciał zmieniać swoje logo co trzy dni, projektów z książki wystarczyłoby mu do setnych urodzin.

Projekt AHA (nazwa od przytaknięcia „aha!”) ma zwrócić uwagę na walory i tradycję ornamentyki słowackiej (autor studiował w Czechach, ale jest Słowakiem), w szczególności haftu ludowego, ukazanego w „ponadczasowym” zestawieniu ze współczesnymi trendami w projektowaniu graficznym. AHA to próba upowszechnienia znajomości słowackiego haftu, pokazania jego wartości artystycznej oraz różnorodności.
Zasadniczą część projektu stanowi książka złożona z ośmiu rozdziałów. Każdy poświęcony jest wzorom z innego regionu i różni się gamą barwną, doborem elementów graficznych i typografią. Wszystkie prezentują ornamenty oraz teksty piosenek charakterystycznych dla danego regionu. Ręczne szycie publikacji i użycie różnego rodzaju papierów (nie wyłączając złotych i srebrnych) nawiązuje do rzemiosła i dobrze koresponduje z grafiką wektorową i drukiem cyfrowym. Dopełnieniem projektu są pocztówki i podkoszulki z wybranymi ornamentami. Wśród tegorocznych zgłoszeń znalazło się kilka prac nawiązujących do motywów ludowych. Sposób pokazania piękna słowackiego haftu i możliwości wykorzystania go we współczesnej sztuce i projektowaniu sprawiły, że praca Tomáša Kompaníka wydała nam się najciekawszą z tej grupy.

Zespół B4, którego identyfikacja jest przedmiotem pracy dyplomowej Eriki Knoppovej, łączy muzykę z działaniami teatralnymi (jego członkowie współpracują z zespołem teatru Buchty a loutky). Muzycy B4 eksperymentują w studio nagrań, tworzą własne instrumenty. Zaprojektowana identyfikacja wizualna nawiązuje do masek, które artyści często noszą w trakcie koncertów lub performance’ów. Projekt objął również książkę z pełnym zestawem tekstów i płyt CD (tańsza wersja płyty ma tekturowe opakowanie), koszulki z nadrukami oraz przenośne stoisko z pamiątkowymi gadżetami wykorzystywane na festiwalach i dużych imprezach muzycznych. Praca Eriki Knoppovej wyróżnia się wykorzystaniem materiałów wtórnych, przełamując stereotypowe wyobrażenie o wizerunku zespołu rockowego.

Dyplom Jacka Malinowskiego to jeden z nielicznych zgłoszonych do przeglądu projektów użytkowych (czytaj: praktycznych) wykorzystujących nowe możliwości jakie daje ekran dotykowy iPada. Działający prototyp wizualizuje proporcje wydatków zadaniowej części budżetu państwa, łącznie z dalszym, bardziej szczegółowym ich podziałem. Autor, zainspirowany diagramami szkockiego inżyniera Williama Playfaira, przedstawił dane w postaci kół umieszczonych na osi. System pozwala na pełną wizualizację budżetu, porównywanie wybranych pozycji, zestawianie ich, filtrowanie, wyszukiwanie. Daje możliwość powiększania diagramów składowych, eksportu danych oraz wybranych zestawień. Wyraźną zaletą projektu jest łatwy dostęp do informacji o głębszych poziomach budżetu. Za wadę można uznać oznaczenie poszczególnych składników finansów publicznych obcymi stylistycznie, nakładającymi się na siebie piktogramami. Dobrze, że przy pionowym ustawieniu iPada ikony te zastępowane są pełnymi nazwami zadań. Jurorom bardzo podobał się temat – stworzenie narzędzia ułatwiającego wgląd w tajniki budżetu państwa, zwykle ukryte za długimi ciągami liczb wpisanych w nieczytelne tabele.

Minęły już czasy, gdy projektowanie znaczków było cenioną i dobrze płatną gałęzią grafiki. Rola poczty w społecznym systemie komunikowania się traci na znaczeniu wraz z rozwojem technologii informacyjnych. Boglárka Nádi, nie zważając na te zmiany, postanowiła „wziąć pod lupę” tę małą powierzchnię papieru i zaprojektować znaczki dla Poczty Węgierskiej. Udało jej się z powodzeniem przełożyć na serię znaczków siedem węgierskich baśni ludowych, poświęcając każdej z nich blok z czterema różnymi nominałami. Nádi zaprojektowała dodatkowo specjalne elementy filatelistyczne – koperty, stemple itp. Grafika nawiązuje do ludowego rękodzieła. Mimo dekoracji roślinnych w tle i na obrzeżach, język wizualny pozostaje prosty i przejrzysty. Większość znaczków drukowana jest dwoma kolorami. Projekt został doceniony za konsekwentne stosowanie elementów graficznych, subtelną i syntetyczną wizualizację, świadczącą o wiedzy historycznej, odniesienie do kultury projektowania z międzywojnia, a także za zwrócenie uwagi na zapomnianą i zaniedbaną dziedzinę grafiki użytkowej.

Dyplom Kateřiny Orlíkovej dotyczy problemów archiwizowania dokumentacji wydarzeń z dziedziny sztuki i projektowania, historycznej analizy zebranego materiału oraz metody organizacji danych.
Praktyczna część pracy jest próbą scharakteryzowania miejsca przy użyciu zdjęć z internetu. Autorka zebrała 10 tys. fotografii rodzimego miasta Chotěboř – typowej miejscowości czeskiej, liczącej ok. 10 tys. mieszkańców. Fotografie skatalogowała według dwóch kryteriów – koloru i tematyki (np. architektura, jedzenie, taniec, zwierzęta) i przedstawiła je na wielkoformatowym wydruku (228 × 170 cm) oraz w książeczce formatu kieszonkowego (12,5 × 17 cm). Do projektu dołączone jest szkło powiększające, które ma zachęcić do odkrywania nieznanych miejsc. Chotěboř 10.000 to oryginalna próba pokazania dużego zbioru materiałów wizualnych dostępnych w sieci w interesujący sposób.

Dyplom wywołał w gronie jury selekcyjnego ożywioną dyskusję na temat konwencji projektowania etykiet win. Przeważyły głosy akceptujące zerwanie z tradycyjnym schematem, które można obserwować np. na rynku winiarskim Ameryki Południowej. Punktem wyjścia projektu etykiet i plakatów promujących polską markę win z okolic Kazimierza Dolnego była stylistyczna inspiracja kilimami ludowymi i wyrobami z wikliny. Powstałe w ten sposób atrakcyjne wizualnie motywy zbudowane są zarówno z elementów abstrakcyjnych, jak i przedstawiających. Całość jest drukowana złotą farbą metodą sitodruku. Odejście od standardowych – fotograficznych lub graficznych – realistycznych wyobrażeń butelek i kieliszków na plakatach reklamowych było przy przyjętych założeniach właściwą decyzją. Autorka podkreśla jednak, że „aby odkryć zalety tego wyjątkowego napoju, nie wystarczy reprodukcja fotograficzna lub pobieżny kontakt [z plakatem]. Nad winem trzeba się pochylić, zadumać, podejść bliżej, zasmakować”.

Praca Magdaleny Rogier reprezentuje w niniejszej publikacji kilka projektów instrukcji infograficznych, które zakwalifikowały się do ścisłego finału. Wybraliśmy ją dlatego, że wydawała się nam najpełniejszym, wieloaspektowym i przejrzystym projektem, uwzględniającym kolejno wagę poruszanego problemu, sposób publikacji oraz docelową grupę czytelników. Przesądziło poczucie, że to właściwie skończone wydawnictwo, które jako projektanci chcielibyśmy mieć w swoich zbiorach. Książka nie uwodzi formą od pierwszego wejrzenia. Została zaprojektowana jako publikacja skrajnie funkcjonalna, ułatwiająca zrozumienie kolejnych czynności przy każdej z czterech przedstawionych w niej instrukcji introligatorskich. Oznaczone kolorem czerwonym „aktywne” elementy zilustrowanej czynności dopełnia krótki opis oraz ikonki narzędzi potrzebnych do jej wykonania. Mimo iż jest to „tylko” dyplom licencjacki, możemy tę pracę stawiać za wzór przejrzystej, nieprzeszarżowanej odpowiedzi na celnie ujęty problem projektowy – w tym przypadku edukacyjny.

Zarówno zawartość, jak i wygląd słowackich podręczników od dawna są na bardzo niskim poziomie. Przez kilkadziesiąt lat sytuacja nie uległa poprawie, a wręcz przeciwnie – pogarszała się i jest już alarmująca. Zaniepokoiło to Martinę Rozinajovą. Jej praca dyplomowa pokazuje, że podręcznik do szkoły podstawowej może być atrakcyjny i zupełnie inaczej opracowany. Autorka postawiła sobie za zadanie nie tyle przeprojektowanie układu graficznego, ile zmianę struktury samego podręcznika do plastyki. Postanowiła również motywować uczniów do nauki oraz kreatywności i wykorzystała w tym celu wszystkie możliwe środki graficzne. Użyła papierów różnego rodzaju i koloru, sama wykonała ilustracje i zaprojektowała pismo tytułowe. Pozostawiła uczniowi spory margines na indywidualną interpretację i interakcję z książką. Każda rozkładówka stawia przed nimi nowe wyznawania. Powstała również strona internetowa poświęcona projektowi oraz tematyce podręczników szkolnych, stanowiąca punkt wyjścia do dalszych działań.

O wyborze takiego tematu przesądziło entuzjastyczne zainteresowanie Vojtecha Rumana historią Bratysławy, a w szczególności liternictwem stosowanym w przestrzeni miejskiej na początku XX wieku. Praktycznym celem projektu było stworzenie pisma tytułowego zainspirowanego ręcznie malowanymi szyldami uwiecznionymi na starych fotografiach. Rezultatem pracy jest pismo Pressburger (nawiązanie do dawnej, niemieckiej nazwy miasta). Pismo ma szereg znaków alternatywnych dla prawie każdej litery, co stwarza wiele możliwości użycia go i uprzyjemnia pracę przy składzie. Alternatywne znaki pisma „reprezentują” anonimowych szyldziarzy, a symbolicznie nawiązują do dzisiejszego zróżnicowania miasta. Projekt pisma można rozbudowywać w nieskończoność. Otwarty system pozwala na rozwijanie jego koncepcji i gwarantuje ponadczasowość. Krój ma ogromny potencjał zastosowań w złożonych projektach systemowych, a w przyszłości mógłby stać się elementem dynamicznej identyfikacji wizualnej stolicy Słowacji.

Wizualizacja danych oraz doświadczenia z zakresu nowych mediów mają dziś coraz większe znaczenie w edukacji. Dyplom Krisztiny Szűcs – aplikacja na ekran dotykowy dla czasopisma literackiego „Nyugat” – powstał we współpracy z Muzeum Literatury im. Sándora Petőfiego. „Nyugat” (Zachód) zyskał w pierwszej połowie XX wieku niepodważane do dzisiaj znaczenie. Skupiał kolejne generacje najlepszych węgierskich pisarzy. Wciąż jednak w wielu przypadkach niewiele wiadomo o ich życiu prywatnym i towarzyskim, wymianie informacji, miejscach spotkań i zamieszkania. Autorka skoncentrowała się na wizualizacji dostępnych danych na temat znanych osób i miejsc – łączy np. kawiarnie, w których spotykali się pisarze, z ich nazwiskami. Jako wynik otrzymujemy barwną sieć możliwych powiązań i kontaktów, która może służyć badaczom, a na pierwszy rzut oka ukazuje bogactwo kontaktów literatów z tamtego okresu.

Książka Człowiek w kulturze pisma zwraca uwagę jako w pełni autorski projekt, który dyplomantka stworzyła w całości, poczynając od zawartości merytorycznej, na wyborze papieru kończąc. Publikacja ma być przeznaczona dla osób poszukujących podstawowych informacji o fenomenie pisma.
Książka ma przemyślaną budowę. Pierwsza część, bogato zilustrowana przez autorkę zdjęciami w różnych formatach i skali, infografikami itp., jest poświęcona historii pisma. Szerokie marginesy w tej części spożytkowano na system nawigacji ułatwiający orientację wśród licznych rycin. Część druga ma charakter krytyczny, podejmuje zagadnienia socjologiczno-psychologiczne związane z pismem. Pojawia się tu mniej ilustracji, zdjęcia prezentowane są w odcieniach szarości. Format książki to 175 × 250 mm. Tekst główny został złożony krojem Calluna Regular, natomiast przypisy i nawigacja – Calluna Sans.

Media stawiają kobiecie wysokie wymagania co do wyglądu, umiejętności i zachowania. Anna Ulahelová przeanalizowała wiele stron internetowych, czasopism i reklam dotyczących tego tematu. Na tej podstawie stworzyła ranking cech, którymi powinna odznaczać się każda kobieta. Celem pracy było sprawdzenie, do jakiego stopnia spełniamy oczekiwania mediów. Autorka zaczęła od sprawdzenia pod tym względem samej siebie, tworząc listy oczekiwań i rozbieżności związanych z jej wyglądem, domem, umiejętnościami kulinarnymi, modą, seksem, relacjami z przyjaciółmi. Na postawie tych badań powstał projekt Error 404: Anka can not be displayed. Interaktywna lista „błędów” umieszczona została w sieci. Każda kobieta może porównać się z Anką i sprawdzić, które oczekiwania mediów spełnia. Każdy, kto jest na tyle cierpliwy, by odpowiedzieć na 404 pytania, otrzyma wyniki testu, w postaci diagramu oraz zestawienia liczbowego. Wszystkie odpowiedzi opatrzone są linkami do strony z podpowiedzią, jak rozwiązać dany problem. Układ oraz typografia zostały dostosowane do możliwości, jakie daje technologia stron internetowych. Dyplom zwraca uwagę na problem powstawania ideałów i wyobrażeń kobiecości oraz na mechanizmy tworzenia stereotypów przez media.

Nie mogąc się doczekać na powstanie muzeum polskiego wzornictwa, Piotr Wiśniewski opracował jego wirtualną wersję. Przygotowana strona internetowa prezentuje historię projektowania produktu w Polsce w podziale na pięć okresów: od początków po współczesność, i na siedem kategorii tematycznych: oświetlenie, AGD, meble, szkło i ceramika, RTV, transport, akcesoria. Hasło Wirtualnego Muzeum „Poznaj projekt w 100%” jest realizowane poprzez wskazanie kontekstu historycznego projektów oraz wykorzystanie multimediów (filmy, animacje 3D, schematy konstrukcyjne). Przewidziano „trasy zwiedzania” niezależne od podstawowej struktury strony. Portal zintegrowany jest z Internetową Biblioteką Wzornictwa oraz Słownikiem Projektantów Polskich (IWP). Założeniem jest, że strona będzie rozbudowywana przez użytkowników we współpracy ze specjalistami, którzy podejmą się weryfikacji dodawanych informacji. Sam projekt graficzny portalu oparto na siatce modułowej, którą uwzględniono także w projekcie logo.

Dyplom jest dostępną w sieci interaktywną aplikacją edukacyjną. Autor podjął próbę przybliżenia odbiorcom wielowątkowej historii powstania styczniowego w przystępny i ciekawy graficznie sposób. Trafny wybór technologii pokazuje, że wcale już nie nowe wynalazki, jak komputer i internet, mogą wspomagać edukację szkolną w o wiele ciekawszy sposób niż banalne prezentacje z programu Power Point. Autor pogrupował najważniejsze fakty związane z powstaniem. Na każdym etapie dodatkowo ujmował treści w trzy odsłony, korzystając z modelu „przyczyna-przebieg-skutek”. Całość składa się więc z dziewięciu interaktywnych wątków (interaktywność pozwoliła na dalsze rozwinięcie poszczególnych tematów). Forma graficzna dyplomu nawiązuje do typografii i układu prasy z drugiej połowy XIX wieku, stąd wykorzystanie masywnych, szeryfowych krojów akcydensowych. Ilustracje oddają estetykę drzeworytu sztorcowego: faktura skośnych linii naśladuje jego rytmiczne szrafowania. Projekt nie zastąpi zawartości podręczników, ale – m.in. dzięki przyjętej strukturze i interesującym wizualizacjom danych – pozwoli odbiorcy uporządkować wiedzę i zrozumieć przebieg tak złożonego wydarzenia, jakim było powstanie styczniowe.

Coraz więcej osób korzysta z transportu rowerowego. Wraz z tą tendencją pojawiła się, zauważona przez autora, potrzeba pomocy w razie awarii. Mógłby ją świadczyć mobilny serwis przyjeżdżający do pechowca także na rowerze. Stąd pomysł TOOLby – plecaka ze wszystkimi niezbędnymi w danej sytuacji narzędziami. Plecak zaprojektowany został tak, aby po otwarciu dawał dostęp do całego swojego wnętrza, jak do skrzynki narzędziowej. Narzędzia są rozmieszczane na specjalnych panelach przygotowywanych w zależności od przewidywanej naprawy. Dzięki przemyślanej konstrukcji i usztywnieniu TOOLba jest wygodna nawet podczas długiego noszenia lub wożenia z pełnym załadunkiem. Żadne z narzędzi nie uwiera użytkownika, nie przemieszcza się, a regulowane pasy – biodrowy i piersiowy – wyjątkowo dobrze stabilizują obciążenie. Plecak można również przytroczyć jak sakwę do bagażnika roweru. Uzupełnieniem zestawu jest składany taboret, który można również wykorzystać jako powierzchnię odkładkową.
Projektant założył daleko idącą indywidualizację zastosowań. Wystarczy kilka ruchów, aby wypiąć wewnętrzne panele z narzędziami i przypiąć inne, np. ze sprzętem fotograficznym, wędkarskim lub przeznaczone do weekendowej wędrówki po górach. Wymienne panele są na tyle proste i tanie w produkcji, że każdy może dostosować swój plecak do aktualnych potrzeb czy sytuacji.

Autorka nawiązując do tradycyjnej sztuki koronkarstwa stworzyła nową koncepcję tkanin użytkowych. Bezpośrednią inspiracją były dla projektantki wzory koronek drukowane i rysowane na papierze. Pomysł polega na laserowym wycinaniu powtarzających się elementów w filcu wełnianym lub poliestrowym. Proponowana metoda eliminuje część pracy ręcznej. Zastosowana technologia daje nieskończenie wiele możliwości. Materiał nadaje się zarówno do wytwarzaniu ubiorów i dodatków (można z niego wyprodukować nawet drobne elementy, jak np. kołnierze, broszki, bransoletki, paski), jak i do dekoracji wnętrz – na zasłony, dywany czy pokrycia poduszek.

Ukrywanie i pokazywanie to często w krawiectwie damskim wyrażanie sztuki uwodzenia. Choć w XX wieku w kulturze Zachodu sukienka odsłaniała coraz więcej kobiecego ciała, w kulturze Orientu nadal ukrywano je pod tkaniną. Autorka kolekcji sukien prowadzi rodzaj gry czerpiącej z obu kultur: bawi się tkaniną i kompozycją skupiając uwagę najpierw na twarzy. Czasami ukrywa sylwetkę kobiety pod „mocnymi” formami, gdy w innych przypadkach operując tkaniną podkreśla naturalne piękno ciała. Łączy tkaniny różnego rodzaju, aby nadać ubiorowi nową jakość. Stosuje ograniczoną paletę barw – głównie czerń, szarość i biel – przez co eksponuje strukturę tkanin i charakterystyczne cechy formalne kolekcji.

Projekt sportowo-rekreacyjnych sanek został zainspirowany znanym produktem Z-Series. Celem nowego opracowania było podkreślenie znaczenia czynnego wypoczynku i zachęcenie do tego typu aktywności. Idea konstrukcji wynikła z przyjętego sposobu amortyzacji sanek i z dążenia do zminimalizowania ich masy, co dało strukturę lekką i elegancką. Sanki są specjalnie przystosowane do użytkowania ich w pozycji leżącej, choć przyjęcie siedzącej jest również możliwe. Przewidziano pięć wielkości sprzętu, dla saneczkarzy różnego wzrostu i wagi. Rozmiar ma znaczenie ze względu na komfort jazdy, ale również dlatego, że skręt jest możliwy nie tylko poprzez hamowanie nogą, ale także przez zmianę położenia środka ciężkości użytkownika. Jury wysoko oceniło formalną stronę projektu, która wynika z technologii gięcia drewna.

Młodzież w wieku 15–18 lat większość dnia spędza za szkolnym biurkiem. Zmęczeni wielogodzinną, statyczną pracą siedzącą, chętnie siadają żeby odpocząć, ale potrzebują zmian. Sprzyjać temu ma Zbujak pozwalający na zasiadanie w dwóch pozycjach – wysokiej i niskiej. Pierwsza, podobna do przyjmowanej w siodle końskim, według ergonomistów sprzyja utrzymaniu naturalnej krzywizny kręgosłupa. W drugiej, niskiej, kształt siedziska pozwala na swobodne bujanie się, a po jeszcze dalszym wychyleniu do tyłu – na ruch wysiłkowy. Zbujak składa się z dwóch symetrycznych elementów ze spienionego polistyrenu pokrytych tworzywem w technologii Line-x. Dzięki temu mebel jest lekki, bezpieczny i niedrogi w produkcji, a nieduże gabaryty sprawiają, że może być użytkowany nawet w niewielkich wnętrzach.

Autor pracy skupił się na problemach czysto praktycznych – poszukiwał optymalnych rozwiązań zapewniających jak najlepsze parametry użytkowe wózka widłowego, takie jak bezpieczeństwo obsługi, wysokość podnoszenia, zwrotność. Aby osiągnąć tak postawiony cel poszukiwał nowych materiałów, np. dla zwiększenia bezpieczeństwa przewidział użycie do budowy dachu tworzywa o strukturze warstwowej. Konstrukcja wózka została uproszczona i składa się jedynie z trzech części: kabiny, ramy i przeciwwagi. Kabina podnoszona do góry gwarantuje lepszą widoczność oraz większą swobodę ruchów operatora dzięki zamianie pedałów i kierownicy na dwa joysticki. Zaprojektowano bardziej ergonomiczną deskę rozdzielczą. Praca zdradza zafascynowanie autora mechaniką oraz traktowanie przez niego wzornictwa, jako narzędzia poprawy życia codziennego i warunków pracy.

Projekt powstał w kooperacji z firmą TRACH Recykling, gdzie autorka mogła eksperymentować z przetwarzaniem surowców wtórnych. Wykorzystała opakowania i nakrętki wytwarzane z polietylenu (PE). Ze zmielonych tworzyw wykonała płyty o dobrych właściwościach konstrukcyjnych, odporne na wilgoć, łatwe w obróbce mechanicznej i, jak zapewnia, nadające się do dalszego przetwarzania. Projektantka przeprowadziła szereg prób, badając wpływ temperatury, czasu topienia oraz składu chemicznego płyt na ich walory techniczne i estetyczne. Barwne ziarna ze zmielonych nakrętek widoczne na powierzchni sprawiają, że przypomina ona nieco lastriko. Tani materiał wygląda zaskakująco szlachetnie, a zastosowana technologia umożliwia uzyskanie wielu wariantów kolorystycznych. Tak powstały materiał został wykorzystany do wykonania projektu foteli i stolika do kawy. Wobec wysiłku i czasu poświęconego na opracowanie nowego tworzywa, nader prosta forma mebli sugeruje, że zostały potraktowane raczej jako prezentacja możliwości niż rozwiązanie finalne. Wydaje się, że potencjał efektownego i praktycznego materiału otwiera przed autorką możliwości dalszego owocnego działania projektowego i może okazać się „sposobem na życie” w czasach kryzysu.

3.100 to projekt luksusowego domowego odkurzacza kompaktowego. Sformułowanie założeń poprzedziła wnikliwa analiza oferty rynkowej, procesu użytkowania i potrzeb potencjalnych nabywców – przede wszystkim ludzi młodych, mobilnych, sprzątających nieregularnie swoje większe czy mniejsze mieszkania. W efekcie projekt łączy zalety odkurzaczy tradycyjnych i pionowych. O jego innowacyjności stanowi dostosowanie do pracy w trzech pozycjach: sprzęt jest przeciągany po podłodze, przemieszczany jak walizka z użyciem wysuwanej rączki lub przesuwany w pionie w razie szybkiego sprzątania wybranego miejsca. Wyeliminowano w ten sposób niedogodności związane z użytkowaniem dostępnych odkurzaczy, np. przy przenoszeniu ich, chowaniu, sprzątaniu schodów itp. Sprzętu można użyć bez wyciągania i składania wszystkich elementów, ukrytych w specjalnej przegrodzie pod klapą obudowy. Innowacją jest również dotykowy, intuicyjny panel sterowania. Złożony 3.100 zajmuje niewiele miejsca, więc łatwo go schować. Zwarty, wydłużony kształt jest jednak na tyle estetyczny, że sprzęt można eksponować nawet w eleganckim wnętrzu, zwłaszcza że wymienne pokrowce pozwalają dostosować jego wygląd do wystroju pomieszczenia. Projekt, zainicjowany w ramach praktyk w firmie Zelmer S.A., uwzględnia jej możliwości technologiczne. Został zrealizowany jako działający model w skali 1:1.

ILU to kolekcja lamp ze szkła kryształowego. Na zestaw składają się lampy: do postawienia na stole, wisząca, ścienna i podłogowa. Projekt powstał we współpracy z firmą Preciosa, zainteresowaną małoseryjną produkcją. Projektant wykorzystał technologiczne i estetyczne walory szkła. Charakterystyczny asymetryczny kształt klosza wynika ze sposobu wytwarzania. Lampa ILU1, przeznaczona do stawiania na podłodze lub na stole, budzi skojarzenia z pierwotnym źródłem światła – ogniem. Konstrukcja ILU2, stopniowo staje się niewidoczna, kiedy lampa świeci. Wisząca ILU3, o specyficznym kształcie osłony, daje asymetryczną wiązkę światła. ILU4 to rodzaj kinkietu, wyróżniającego się w komplecie innym wykończeniem powierzchni. Zapalony sprawia wrażenie, jakby nie podlegał prawom grawitacji. Celem projektanta było stworzenie innowacyjnego oświetlenia i nawiązanie przy tym do tradycji rzemieślniczych. To nietypowe podejście otwiera nowe możliwości wytwarzania lamp ze szkła kryształowego. Projekt świadczy o znajomości i umiejętnym wykorzystaniu specyfiki tego materiału oraz o upodobaniu autorki do szkła jako tworzywa.

Liczne wzory wanien dostępnych w handlu różnią się przede wszystkim wyglądem oraz drugorzędnymi funkcjami służącymi raczej rekreacji niż higienie. Oferta dla osób starszych, którym korzystanie z wanny sprawia trudności i grozi urazami, ogranicza się na ogół do akcesoriów w rodzaju dodatkowych uchwytów, ławeczek czy mat przeciwpoślizgowych. Tymczasem użytkowane przez nich urządzenia sanitarne powinny spełniać specjalne wymogi, np. możliwie nieograniczonego miejsca w strefie pracy rąk czy poziomu wody nieprzekraczającego linii serca, co zapobiega zasłabnięciom. Autorka omawianego projektu wanny dla seniora rozbudowała jej tradycyjną formę, wprowadzając cztery integralne elementy o bardzo intuicyjnej funkcji: stopień i siedzisko stanowią asekurację przy wchodzeniu i wychodzeniu, podłokietniki ułatwiają podnoszenie się, a wysokie oparcie skłania do zajęcia optymalnej pozycji i zwiększa wrażenie bezpieczeństwa. Górna część wanny zapewnia odpowiednio dużo miejsca na ruchy rąk, dolna – od bioder do stóp – została celowo zminimalizowana. Zastosowano system przelewowo-odpływowy z automatycznym korkiem podnoszonym za pomocą pokrętła zamontowanego w miejscu przelewu. Projekt zakłada produkcję wanien szybką i tanią metodą termoformowania z akrylu – tworzywa zapewniającego wierne odtworzenie kształtu i wymagany poziom izolacji termicznej.

Kawa czy śniadanie? – niektórym nie robi to większej różnicy. Dla autorki zestawu takka ma jednak znaczenie, co i w jakiej pozycji spożywamy. Zaprojektowany przez nią okrągły stolik ma regulowaną wysokość, więc może służyć jako „zwyczajny” stół lub jako stolik kawowy. Stosunkowo mała średnica (60 cm) sprawia, że w pierwszym przypadku pomieści raczej tylko dwa nakrycia, natomiast kawę wypiją przy nim przynajmniej trzy osoby. Dla tylu właśnie użytkowników projektantka przewidziała miejsca siedzące – stołki o analogicznym do blatu – okrągłym siedzisku. Również konstrukcja obydwu mebli jest bardzo podobna. Jeden i drugi opierają się na trzech nogach wychodzących poziomo spod blatów, a następnie rozchodzących się nieco, aż do podłoża. Mimo „tylko” trzech nóg meble sprawiają wrażenie stabilnych. Niewątpliwie sprzyja temu dobór materiału – solidnego drewna bukowego – oraz spore i jednakowe na całym przebiegu nóg przekroje. Mocny kontrast białego blatu i drewnianej konstrukcji podstawy podkreśla jej naturalne usłojenie i szlachetny wyraz. Mechanizm śrubowy blokujący blat na pożądanej wysokości obsługiwany jest za pomocą prostego uchwytu w kształcie litery T. Jego manipulacyjna funkcja zaznaczona jest w kontraście do innych elementów mebla intensywnym czerwonym kolorem. Niestety, nie widać go znad blatu, więc przebierając nogami w oczekiwaniu na poranną jajecznicę, narażamy na szwank kolana. Mimo to jest bardzo smacznie.

Buddy, Woody i Twiggy pochodzą z tej samej rodziny i jak to zwykle w rodzinach bywa – mają wiele cech wspólnych i wiele unikalnych. Woody nieprzypadkowo nadano imię ekscentrycznego twórcy filmowego. Twiggy jest szczupła i długonoga jak słynna brytyjska supermodelka. Buddy jest dobrym towarzyszem niezależnie od okoliczności. Wszystkie trzy należą do intrygującej rodziny lamp, której dalekim przodkiem mogła być wiązka drewna używanego na podpałkę. Idea ognia jako źródła światła może wydawać się archaiczną, ale formalne rozwiązanie jest nowe. Trzy lampy różnej wysokości mogą być umieszczane w rozmaitych miejscach – zawieszane na półce lub na uchwytach, stawiane na stole, można nawet używać ich poza domem. Efekty oświetleniowe są różne, zgodne z możliwościami źródła światła, co poszerza użyteczność zestawu. Praca jest przykładem zręcznego połączenia aspektów praktycznych z prostotą i dowcipem.

Projektując kolekcję Dolce Vita autorka powracała we wspomnieniach do dzieciństwa i świąt spędzanych u babci na wsi. Stylisko kosy, stodoła, płot stały się inspiracją do tworzenia form mebli. W skład zestawu wchodzą: fotel, komoda, wieszak, lampa i lustro. Przeniesione z wiejskiego środowiska surowe i anonimowe znaleziska – nieobrobione drewno, gałęzie i plecionki – zostały wykorzystane jako „baza” do budowy form użytkowych. Nie stanowią jedynie dekoracji, ich użycie wynika z potrzeb funkcjonalnych, dostarczają wrażeń dotykowych i wizualnych. Przykładowo, pozornie niechlujny front komody, wykonany z szorstkich drewnianych desek ułatwia wyciąganie szuflad. Zgrubnie obrobione gałęzie będące reminiscencją styliska kosy tu dobrze służą jako wieszak na ubrania. Autorka rozumie życie na wsi, gdzie trudniejsze warunki zmuszają ludzi do praktycznego myślenia i przedkładania rozwiązań funkcjonalnych nad estetyczne. W kolekcji mebli udało jej również zawrzeć duży ładunek emocji.

Pomyśl Eco to gra oparta na zasadach zrównoważonego rozwoju. Autorka zaproponowała zabawę tłumaczącą idee równowagi ekologicznej i sygnalizującą problem również poprzez formę samego wyrobu. W grze może brać udział maksymalnie sześć osób. Mają „wyważyć” bazę, stawiając kolorowe pionki na polu gry zgodnie z opisem umieszczonym na specjalnie zaprojektowanych kartach. Zadaniem uczestników jest ustawienie na planszy możliwie największej liczby pionków, tak aby półkulista podstawka planszy, pozostała w równowadze. Grę doceniliśmy m.in. za jej walory edukacyjne i popularyzację idei zrównoważonego rozwoju.

Meble Rocaisense znakomicie łączą w sobie oryginalność, funkcjonalność i walory estetyczne. Podstawą systemu jest moduł, z którego może powstać stół, siedzisko lub dowolnie powiększany regał. Projektantka czerpała z natury i historii. Wyszła od linii w stylu rokoko, a następnie poprzez zastosowanie symetrii zmieniła kształt na bliższy renesansowi. Linia S, która ostatecznie opisuje boczne ściany modułów, ułatwia ich zestawianie. Nacięcia w górnych krawędziach i zwężenia dolnych umożliwiają wsuwanie modułów jeden w drugi. W każdym można potem osadzić półkę albo szufladę. Mimo odniesień do historii sztuki i do natury, meble odznaczają się prostotą, dzięki której pasują do współczesnych wnętrz. Autorka zaproponowała dwa warianty modułów o zbliżonej formie, ale różniące się materiałem i technologią wykonania. Pierwsze mają być produkowane metodą wtrysku z polipropylenu, drugie – luksusowe – wytwarzane z giętego drewna bukowego.

Jak zdradza sama projektantka, na wybór tematu mogły wpłynąć jej kłopoty z dobraniem wygodnego obuwia. Nowe możliwości technologiczne pozwalają każdemu zeskanować własne stopy w programie 3D i zamówić obuwie precyzyjnie do nich dostosowane. Dobór fasonu także nie powinien być problemem – katalogi wzorów mogą być dostępne w internecie. Buty, składające się na projekt dyplomowy, autorka wykonała w innej technologii (druk 3D, kształtowanie próżniowe ABS-u, laminowanie włókna węglowego), co każdorazowo wymagało nowego rozwiązania konstrukcyjnego. Zbędne okazało się natomiast dzielenie buta na część wierzchnią, podszewkę, podeszwę, obcas. But wykonywany był jako całość, łącznie z zapięciami i ozdobami. Modele Vacuum step 1 i 2 mają formę podobną do skorupowej, która jest organicznym przedłużeniem stopy. Model Walking carbon to but „szkieletowy”, który podtrzymuje stopę tyko w miejscach nacisku. W kolejnej koncepcji, Vacuum step 3, zastosowano wymienną część wewnętrzną, dzięki czemu buty mogą z powodzeniem służyć do tańca albo jako kalosze. Gotowe modele to Footprint 5, który łączy druk 3D z konstrukcją klasycznego obuwia oraz Footprint 6, w całości wydrukowany w 3D i niepodporządkowany funkcji.

„Najważniejsze jest niewidzialne dla oczu”, jak mawiał pewien mały książę. Najwidoczniej autorka kolekcji mebli Fuller wzięła sobie do serca tę maksymę i postanowiła w przewrotny sposób odkryć to, co w meblach tapicerowanych zazwyczaj jest schowane – mianowicie sprężyny. Za pomocą prostego łącznika tworzy z nich „rozwojowe” struktury inspirowane cząsteczkami chemicznymi – fulerenami, które swą nazwę zawdzięczają Richardowi Buckminsterowi Fullerowi – stąd też tytuł projektu. Części fotela i pufa stykające się z ciałem użytkownika projektantka owija pasami pomarańczowego weluru, dzięki czemu siedzi się na nich bardziej komfortowo, a parawany wyplata różnobarwnym tiulem, co stanowi o ich funkcji i atrakcyjności. Rurowe nogi mebla podtrzymują płaszczyznę blachy odpowiadającą kształtem barwnej powierzchni siedziska, która zdaje się nad nią unosić. Ułożenie nóg, a przede wszystkim ażurowa konstrukcja, potęgują wrażenie lekkości obiektu. Ażurowość implikuje jeszcze dwie cechy tego rozwiązania, które użytkownik może subiektywnie oceniać jako zalety lub wady. Pierwszą z nich jest znakomita wentylacja – szczęśliwi posiadacze foteli typu Aeron wiedzą o czym mowa. Druga to duża „odporność” powierzchni siedziska na wszelkiego rodzaju zabrudzenia, zalania, zakruszenia itp. Model zrealizowano w firmie Kler.

Słoma to niezwykle pożyteczny surowiec naturalny, którego krajowe zasoby nie są w pełni wykorzystywane – nadprodukcja sięga 8–13 mln ton rocznie. Stosowany jest w rolnictwie (pasze, ściółki), budownictwie (strzechy, materiały izolacyjne), a nawet do produkcji biopaliw. Obok tych bardzo praktycznych zastosowań słoma ciągle jeszcze bywa używana nieco mniej utylitarne – służy do rękodzielniczego wyrobu różnego rodzaju ozdób, np. choinkowych. Właśnie gdzieś na styku funkcji praktycznych i estetycznych można by zlokalizować przedstawiany projekt prostych słomianych siedzisk przeznaczonych do przestrzeni publicznych. Dwa sześciościenne moduły mogą funkcjonować osobno, jako stołki różnej wielkości. Dzięki jednolitemu pofałdowaniu wierzchniej strony można je także stabilnie składać jeden na drugim. Odwrócony mniejszy moduł służy w takim układzie za oparcie. Owalne otwory w bocznych ściankach ułatwiają przenoszenie. Projektant założył ciekawą metodę produkcji: w formach, do których słoma byłaby od wewnątrz dociskana pneumatycznie przez nadmuchiwany rdzeń. Proponowane spoiwo – klej mocznikowy – umożliwia spalanie modułów po sezonie użytkowania. Wydaje się, że wszystkie decyzje autora dotyczące kolejno: wyboru materiału, jego formowania, spajania, krótkiego, bo w sumie jednosezonowego życia produktu i w końcu naturalnego sposobu utylizacji mają przybliżać użytkowników do natury.

Zestaw wypoczynkowy – krzesło i podnóżek wraz z dodatkowym wyposażeniem – powstał jako propozycja dla producenta mebli TON. Autor wybrał trudną drogę projektowania uwzględniającego styl i sposób wytwarzania konkretnej firmy. Proces projektowy obejmował analizę uwarunkowań ekonomicznych, technologicznych oraz historii i zamierzeń firmy. Projektantowi udało się uwzględnić te czynniki w powstałym prototypie bez rezygnacji z wizualnej atrakcyjności propozycji. Metoda działania polegała na wyborze produkowanych podzespołów i dodaniu do nich niestandardowych elementów, co tylko nieznacznie zwiększyło koszty wytwarzania. Wyróżnikiem wizualnym mebli są łatwo wymienialne elementy tapicerki. Po ich usunięciu podnóżek może służyć jako stolik kawowy, a meble można wystawiać na zewnątrz. Zmienność nie jest tu okupiona – jak często bywa – zmniejszeniem komfortu i funkcjonalności. Jak potwierdził prototyp, projektant w pełni wykorzystał możliwości i specyfikę firmy, ale jednocześnie pokazał klarowną wizualnie autorską formę. Równie ważne było spełnienie wymagań funkcjonalnych i ergonomicznych.

Trzy obiekty tworzą kolekcję mebli obdarzonych silnym znaczeniem metaforycznym. W zależności od chwilowego nastroju i indywidualnych wrażeń użytkownika zarówno znaczenie, jak i funkcja obiektów mogą być różnie interpretowane. Autor zbudował kolekcję na archetypicznych wyobrażeniach, tak aby wywołać w patrzącym poczucie niejednoznaczności odczytywanych znaczeń. Obiektywne opisanie tych przedmiotów nie jest możliwe, ponieważ ich rozumienie zawsze jest kwestią indywidualnego odbioru. Subiektywny sposób postrzegania obiektów zmienia pozorną prostotę w bogactwo obrazów i doświadczeń emocjonalnych; dotyczy to także funkcjonalnego wykorzystania przedmiotów. Przykładem może być leżanka, najmocniejsza w wyrazie i budząca najwięcej – niekiedy sprzecznych – emocji. Jej forma może równie dobrze kojarzyć się z trumną, jak z zadaszonym domkiem zapewniającym ochronę i intymność. Ambiwalencja oczytu dotyczy również funkcji – mebel może to być legowiskiem albo schowkiem na cenne przedmioty. Równie „wieloznaczne” są pozostałe dwa obiekty z kompletu. Autor nie pozwala obojętnie przejść obok swoich prac – przenosi przedmioty użytkowe w obszar sztuki.